boek je vakantie bij de ANWB

Ben je dol op aardappelen en wil je er meer over weten? Ontdek hier Alles wat je altijd al wilde weten over de aardappel: van de herkomst, de geschiedenis tot leuke recepten met aardappelen. Een must read voor de rasechte Hollander die natuurlijk dol is op het volksvoedsel nummer 1.

 

 

Inhoud

Aardappelconsumptie Nederland

Nederlanders staan er bekend om dat ze dol zijn op aardappelen. Of het nou om een stamppot, patat of een gekookte aardappel gaat, gemiddeld eet een Nederlander 37kg aardappel per jaar. Maar wat weet de gemiddelde Nederlander van de aardappel af? In dit artikel vind je alle informatie over de aardappel inclusief links om heerlijke aardappelgerechten te maken.

 

alles over aardappel aardappelconsumptie

 

Wat is een aardappel

De aardappel behoort tot de nachtschadefamilie, net als de tomaat, de paprika en de tabak. De groene delen van de aardappel zijn giftig. Net als andere leden van de nachtschadefamilie bevat de plant alkaloïden. Aardappelplanten kunnen naast knollen ook bessen vormen, die in tegenstelling tot die van de tomaat zeer giftig zijn. Tussen de verschillende aardappelrassen zijn er grote verschillen in de vorming van bessen. Niet alle aardappelen zijn geschikt voor consumptie.

Groene plekken, oogjes en uitlopers dienen uit de aardappel gesneden worden, voordat je deze kookt. Deze bevatten namelijk grote hoeveelheden solanine. Solanine is een giftige stof die door koken niet afgebroken wordt, echter wel afneemt. Solanine vergiftiging veroorzaakt de volgende symptomen: branderig en scherp gevoel in de keel, diarree, misselijkheid, versuftheid, angstgevoelens, uitbreken van zweet, ademnood, bewusteloosheid en krampen. Houd hiermee rekening bij het bereiden van aardappelen.

 

alles over aardappel aardappelplant

 

De ontdekking van de aardappel als nieuw volksvoedsel

In Zuid-Amerika werd de aardappel waarschijnlijk al rond het begin van onze jaartelling verbouwd in de centrale Andes en het tegenwoordige Bolivia en Peru tot op een hoogte van 4000m. Daar werd deze onder de aarde groeiende stengelknol al lange tijd als hoofdvoedsel gegeten. Echter, pas in 1526 maakte de Spanjaard Fransisco Pizarro bij de Inca’s kennis met de aardappel. De Spaanse veroveraars brachten de aardappel in de loop van de 16e eeuw naar Europa.

In het begin werden aardappelen in Europa alleen gekweekt om hun mooie bloemen. Dat op zich is best raar gezien de onbetekenende en nietige bloemen die aan een aardappelplant groeien.

Tot ver in de 18e eeuw vonden aardappelen als voedsel echter weinig aftrek, het werd vooral als diervoeder gebruikt. De Ieren hadden de ‘moed’ om als eersten de aardappel als voedsel te verbouwen. Zij hadden al snel de waarde van de aardappel als voedingsmiddel ontdekt.

Zelfs tot het einde van de 19e eeuw werd de aardappel in Nederland nog als een minderwaardig voedingsmiddel beschouwd, voor de allerarmsten. Doordat men niet op de hoogte was van de aanwezige giftige solanine in aardappelen werden mensen ook geregeld ziek, alhoewel de link naar de aardappel pas veel later gelegd werd.

Toch kwam er geleidelijk verandering in, mede door het mislukken van diverse oogsten. Hierdoor waren ook de rijkere genoodzaakt  over te stappen op de consumptie van aardappelen. Tegenwoordig is de aardappel niet meer weg te denken uit de Nederlandse keuken.

 

alles over aardappel geschiedenis

 

Voedingswaarde van de aardappel

De aardappel bevat veel zetmeel en nauwelijks vet. Het eiwitgehalte ligt iets lager dan bij granen, maar de eiwitten van de aardappel vullen de eiwitten van eieren en melk zeer goed aan. Een aardappel bevat gemiddeld 2% hoogwaardig plantaardig eiwit.
Aardappelen zijn rijk aan vitamine C, kalium, magnesium en bevatten aanzienlijke hoeveelheden vitamine B2, B6, fosfor en ijzer. Omdat hij betrekkelijk weinig energie levert en een goede maagvulling is, kun je er vrij veel van eten. Bovendien voorziet de aardappel voor een belangrijk gedeelte in de behoefte aan voedingsstoffen.

De aardappel moet gekookt of gebakken worden, omdat de mens rauw aardappelzetmeel niet kan verteren. Om de voedingsstoffen tijdens de bereiding zoveel mogelijk te behouden kun je de aardappel het beste in de schil koken. Gebruik zo min mogelijk water en kook in een goed sluitende pan. De schil biedt tijdens het koken een natuurlijke bescherming tegen verlies aan voedingsstoffen. Dit geldt met name voor het behoud van de in water oplosbare vitaminen van de B-groep, vitamine C en mineralen. Eén van de manieren om een aardappel in schil te bereiden is door het maken van gevulde aardappel.

 

Wat kun je allemaal maken van de aardappel

Aardappel kan tot verschillende voedingsmiddelen verwerkt worden, zoals chips, aardappelpuree en natuurlijk patat.

 

Chips

Dit zijn in dunne plakjes gesneden aardappelen, die veel vet, zout en andere smaakstoffen bevatten. Chips kun je natuurlijk ook lekker zelf maken.
=

Aardappelpuree

Doorgaans wordt aardappelpuree in zakjes of pakjes verkocht als poeder. Dit poeder moet je dan met melk en/of water en eventueel een klontje boter mengen om er aardappelpuree van te maken. Het nadeel hiervan is dat je allerlei overbodige toegevoegde voedings – en smaakstoffen binnenkrijgt, die voor het lichaam geen verdere waarde hebben. Nog beter is het om aardappelpuree zelf te maken.

 

Patat

Dit is de aardappel in gefrituurde vorm. Of het nou lange pommes frites zijn, de dikke Belgische frites of de kreukelpatat zijn, het gaat in alle variaties om de gefrituurde aardappel, gebakken in frituurvet en vaak (veel) gezouten. Natuurlijk kun je patat ook heel goed zelf maken. Gebruik hiervoor een patatsnijder om het jezelf gemakkelijk te maken.

 

alles-over-de-aardappel-patat

 

Andere toepassingen van de aardappel

De aardappel wordt ook gebruikt bij de vervaardiging van aardappelmeel. Aardappelmeel wordt gebruikt om bijvoorbeeld sauzen te binden. In de papierindustrie wordt zetmeel gebruikt om het papier te versterken en om er een glad beschrijfbaar laagje op aan te brengen. Zetmeel zit ook in pampers en synthetische stoffen, in batterijen, tabletten of capsules, behangplaksel, inkt, roomijs en karton.

Een plasticfabriek in Oosterhout maakt op een bijzondere manier milieuvriendelijk plastic door aardappelresten te gebruiken. Ze gebruiken de aardappelresten van patat – en chipsfabrieken om plastic te maken. Dit is een zeer milieuvriendelijke methode om het afval van de patatfabriek op te ruimen en bovendien is het gemaakte plastic afbreekbaar. Dit plastic verteerd binnen zes maanden in de open lucht en is niet schadelijk bij eventuele consumptie door dieren.

 

Recepten en tips voor het bereiden van heerlijke aardappelgerechten

Zoek je nog wat inspiratie voor het avondeten? Wist je dat aardappel een low budget idee is? Zeker als je kant-en-klare aardappel puree gebruikt. Aardappelpuree kun je nog lekkerder maken als volgt:

  • Doe een klont boter in een pan en laat warm worden
  • Fruit hierin een uitje
  • Doe er een geplet teentje knoflook bij en fruit dit ook nog even mee
  • Gebruik voor het maken van kant-en-klare aardappelpuree water en melk in omgekeerde verhouding
  • Breng op smaak met wat peper, zout, nootmuskaat en eventueel wat mosterd

Van gebakken aardappelen kun je ook een heerlijke salade maken zoals mijn dochter bewezen heeft. En nee, dit is geen gewone aardappelsalade.  Met gepofte aardappelen kun je ook eindeloos variëren. De vulling kun je daarbij helemaal afstemmen op je eigen smaak.

 

Hoe eet jij aardappelen het liefst?

 

Dokteronline.com

6 REACTIES

  1. Hoi, er zijn een paar duizend aardappelrassen bekend, volgens mij kan je die allemaal kruisen, dan praat je over miljoenen aardappelrassen, volgens mij is het oneindig want al die rassen kun je ook weer met elkaar kruisen, dan kom je uit op miljarden aardappelrassen, is dit reëel?
    Alvast bedankt!

    • In theorie zou het mogelijk zijn om aardappelen eindeloos te kruisen, mits er voldoende variëteit aanwezig is tussen de ouders. In de praktijk is dit echter niet haalbaar, omdat er na verloop van tijd problemen zouden ontstaan met de genetische stabiliteit van de aardappelplanten. Bovendien zou het kruisingsproces steeds complexer worden naarmate er meer generaties worden gekruist. Er zijn beperkingen in de aardappel variëteiten die gebruikt kunnen worden voor kruisingen, dit komt door het feit dat aardappelen vooral in de afgelopen decennia zijn verbeterd met behulp van klonen, in plaats van kruisingen

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in