Emigreren met kinderen

Als kind ben ik zelf geëmigreerd en toen onze kinderen peuter en kleuter waren zijn we als gezin geëmigreerd. Maar hoe is dat nu, emigreren met kinderen? Hier vind je mijn tips om te emigreren met kinderen.  Emigreren met kinderen: wel of niet doen? Je leest het hier.

Kiezen om te emigreren

Emigreren is normaal gesproken niet iets dat je overnacht beslist. Natuurlijk kunnen omstandigheden ervoor zorgen dat je halsoverkop je land moet verlaten. Een goed voorbeeld hiervan zijn de vluchtelingen. Alhoewel het in hun geval niet echt emigratie is, maar een vlucht naar een veilig heenkomen.

Voordat je gaat emigreren moet je je verdiepen in het land dat je op het oog hebt. Belangrijke vragen die daarbij aan bod kunnen komen, zeker als je gaat emigreren met kinderen:

• Hoe zit het met huisvesting?
• Kan ik in mijn dagelijkse levensonderhoud voorzien?
• Zijn er grote cultuurverschillen waar ik rekening mee moet houden?
• Wat wil ik voor mijn kinderen? Moeten ze Nederlands onderwijs blijven volgen? Moeten ze optimaal integreren? Wat als ze later terug willen om bijvoorbeeld in Nederland te kunnen studeren, sluit het onderwijs daarop aan.
• Is de emigratie tijdelijk of voor een langere periode?
• Houd je je huis in Nederland aan of verkoop je het?
• Hetzelfde geldt voor de spullen: neem je alleen het hoogstnoodzakelijke mee of gaat alles mee?
• Wat doe ik als het niet lukt om te aarden in het nieuwe land?

Het is raadzaam om je alvast in te lezen op internet en je aan te sluiten bij Facebookgroepen van bijvoorbeeld Expats. Houd er wel rekening mee dat het een groot verschil maakt of je door je werk ergens naar toe wordt gestuurd of dat je er persoonlijk voor kiest om te emigreren. In het eerste geval wordt namelijk in alles voorzien, in het tweede geval moet je overal zelf voor zorgen.

Maak kennis met het land tijdens een vakantie

Toen ik als kind vanuit Duitsland naar Nederland geëmigreerd ben hebben we twee weken vakantie gevierd in Nederland. Dat zorgde ervoor dat ik een bepaald beeld had van wat me te wachten staat. Je kunt het niet helemaal vergelijken, maar in elk geval ben je er al geweest.  Voor mij als kind was dat in elk geval een geruststelling, want ik had een nogal wilde fantasie voor een 10-jarige. Voor mijn ouders was het anders, zij kregen hele andere indrukken en wisten waar ze rekening mee moesten houden.

Toen wij als gezin besloten te emigreren hebben we de knoop doorgehakt zonder ooit in het land te zijn geweest. Mijn ouders waren echter drie maanden voor ons afgereisd en dat scheelde. Zij kochten een huis waar we met z’n allen in konden wonen (ten zeerste af te raden!) en hielden ons op de hoogte van alles via internet. Ook dit raad ik ten zeerste af, alhoewel de eerlijkheid mij gebied te zeggen dat alles op zijn pootjes terecht is gekomen.

Tips emigreren met kinderen

Als je de keuze hebt gemaakt begint het echte werk pas echt. Een verhuizing met kinderen kan al behoorlijk stressvol zijn, een emigratie kan voor echte hoofdpijn zorgen. Overigens moet ik hierbij een kanttekening plaatsen: hoe jonger kinderen zijn, hoe makkelijker het is. Mijn kinderen gingen ten tijde van de emigratie naar de peuter- en kleuterschool. Een nieuwe omgeving maakt wel indruk, maar is ook hartstikke spannend.

Voor mezelf was de overgang groter toen ik als kind emigreerde. Je raakt je vertrouwde omgeving kwijt. Je vrienden van school moet je achter laten. Je moet ineens een heel andere taal leren (tenzij je in hetzelfde taalgebied gaat wonen). Ineens moet je speelgoed wegdoen, want niet alles kan mee… En zo zijn er nog veel meer dingen die op je afkomen als kind.

Onderstaande tips maken het emigreren met kinderen makkelijker:

• Praten, praten en nog eens praten. Leg je kind uit wat je gaat doen, waarom en wat hij/zij kan verwachten
• Neem de tijd om naar je kinderen te luisteren. Zij zullen met veel vragen zitten. Weet je iets niet? Zoek het dan samen uit
• Laat je kind tijdens de vakantie zo veel als mogelijk ontdekken en ook hier geldt: vraag wat je kind ervan zou vinden om hier te wonen
• Betrek je kind bij het inpakken/uitsorteren/weg doen van spullen. Dat kan ook heel moeilijk zijn voor je kind.
• Geef je kind de ruimte om de tijd met vrienden en vriendinnen optimaal te kunnen besteden zolang jullie er nog zijn
• Maak nog herinneringen samen
• Probeer de echte verhuizing uit handen te geven aan een verhuisbedrijf, zodat jij je kunt concentreren op je kinderen
• Het is een periode van stress, zorg dat jij het rustpunt bent. Lukt dit niet, forceer rust door er desnoods even tussenuit te gaan
• Ziet je kind er echt tegenop: stel een lijst op met de voordelen van de emigratie

De beste leeftijd om met kinderen te emigreren

Hoe jonger de kinderen hoe makkelijker de overstap naar een ander land te maken is. Tot de leeftijd van 7 jaar zal het nagenoeg geen problemen opleveren. Ook de overstap naar een andere school zal daarbij geen problemen opleveren.

Daarna zou ik het afraden, tenzij je verzekerd bent van een goede aansluiting wat het schoolniveau betreft. Als een kind in de 6e klas zit (leeftijd 11 of 12 jaar) dan zou een emigratie wel weer overwogen kunnen worden. Je kind maakt dan toch al de overstap van basisonderwijs naar middelbaar onderwijs en dat maakt het toch weer net iets makkelijker. Ook hierbij geldt: let erop dat de aansluiting in het onderwijs goed is.

Een emigratie in de middelbare schooltijd kan voor problemen zorgen, tenzij je kind Nederlands middelbaar onderwijs kan blijven volgen. Dan is de overstap niet zo groot. In andere gevallen moet je de overstap goed afstemmen met de lokale instituten, zodat je kind aansluiting vindt en het onderwijsproces niet onderbroken wordt.

Hierbij wil ik wel aanmerken dat het Nederlands onderwijs behoorlijk goed aangeschreven staat. In veel gevallen zal de overstap niet zo heel moeilijk zijn. Dit geldt echter niet als je nadenkt om te remigreren. Heeft je kind bijvoorbeeld lokaal onderwijs gevolgd dan kan de aansluiting moeilijk zijn. Zelfs met een internationale opleiding kan het moeilijk worden om vervolgonderwijs op het gewenste niveau te volgen. Er zijn speciale instellingen die je kunnen helpen, mocht je erover nadenken om te remigreren met kinderen die willen studeren in Nederland.

Third culture kid

Kleine update: wij zijn inmiddels geremigreerd en lopen tegen heel wat problemen aan. Lange tijd was dit voor mij niet te verklaren, behalve dat we hier niet konden wennen (de kinderen niet en ik ook niet). Gelukkig ben ik er inmiddels achter hoe dit komt: zowel de kinderen als ikzelf zijn een third culture kid. Deze term staat ook wel bekend als global nomads en trans culture kids.

Een third culture kid is een kind dat in een andere cultuur dan van hun ouders opgroeit. Deze kinderen groeien op in de oorspronkelijke cultuur van de ouders en natuurlijk de cultuur van het nieuwe woonland. Deze twee culturen smelten samen in een nieuwe zogenaamde derde cultuur. Voor mij was dit al het geval toen ik vanuit Duitsland naar Nederland emigreerde. Voor mijn kinderen toen zij vanuit Nederland naar Suriname emigreerden.

Alhoewel we dus allemaal een Nederlands paspoort hebben, blijkt wennen aan de Nederlandse cultuur een probleem te zijn. Mijn dochter omschrijft dit als volgt: Ik ben aan de buitenkant wel wit, maar van binnen ben ik donker (Surinaams). Ik begrijp de cultuur hier niet en de mensen snappen mij niet.

Ik kan haar hierin heel goed begrijpen, alhoewel ik volwassen was toen ik naar Suriname emigreerde had ik al een emigratie achter de rug. Ik heb mij toen aan kunnen passen aan de Nederlandse cultuur. In Suriname heb ik mij wederom aangepast aan de cultuur met een eigen twist en nu voel ik mij zelf niet meer thuis in de Nederlandse cultuur. Dit is moeilijk in woorden uit te drukken, maar zeker iets om in het achterhoofd te houden bij een emigratie en remigratie. In ons geval is de overgang een ware schok geweest en heeft ons er zelfs toe gebracht om na te denken of we hier willen blijven.