Oud en Nieuw staat voor de deur. Benieuwd naar de traditiets Oud en Nieuw wereldwijd? Ik zette verschillende unieke tradities rondom de jaarwisseling op een rij. Van het verzamelen van ronde vruchten tot het dragen van speciaal ondergoed, allemaal tradities die wereldwijd te vinden zijn.
Inhoud
Waarom vieren we eigenlijk Oud en Nieuw?
Oud en Nieuw zoals we dit nu kennen en vieren op 31 december en 1 januari is in Nederland ingevoerd op 1 januari 1576. Oorspronkelijk werd het nieuwe jaar tussen januari en maart gevierd, maar hier kwam verandering in door Julius Caesar die de Juliaanse kalender invoerde. Alhoewel er vanuit de Rooms Katholieke kerk aanvankelijk nog verzet kwam tegen deze datum, werd deze datum uiteindelijk door iedereen aangehouden onder druk van de Franse koning Charles IX in 1563.
Overigens ging dit niet van een leien dak, want de kalenderhervorming door paus Gregorius in 1582 bracht nog enig verzet teweeg onder calvinistisch Nederland. Uiteindelijk zou het tot 1701 duren voordat alle provincies de datum van 1 januari accepteerden. Wil je meer weten over de oorsprong van Oud & Nieuw? Neem dan ook eens kijkje op jefdejager.nl
Nederlandse tradities Oud en Nieuw
We beginnen natuurlijk met de tradities in Nederland rondom de jaarwisseling. Oliebollen horen bij Oud en Nieuw en het is bijna een zonde als je geen oliebollen maakt/eet op 31 december. Liever geen oliebollen? Dan kies je gewoon voor appelflappen. Daarnaast mag de gebruikelijke terugblik op het afgelopen jaar op televisie niet ontbreken. Het aftellen naar 12:00 uur hoort er ook bij, net als het afschieten van vuurwerk (al wordt dit elk jaar minder). Heb je huisdieren? Met deze tips bescherm je je huisdieren tegen vuurwerk.
Ben je met Oud en Nieuw in Scheveningen? Ga dan naar het strand en geniet van het grote vreugdevuur. Verder mogen de gebruikelijke nieuwjaarswensen en drie zoenen niet ontbreken, evenals het heffen van het glas op het nieuwe jaar.
Oud en Nieuw in Suriname
Ik heb zelf bijna 13 jaar in Suriname gewoond en ook daar hebben ze verschillende tradities rondom de jaarwisseling. De meest bekende traditie is de pagara estafette midden in het centrum van Paramaribo op 31 december. Vanaf 12:00 uur sluiten de winkels en deze steken dan miljoenen klappers aan. Dat gaat om de beurt waardoor het een hele estafette wordt. Het centrum staat vol mensen die elkaar het beste wensen, zingen, dansen en feest vieren.
In de avond is het tijd om met het gezin te wachten tot de klok 12:00 uur slaat. Het afschieten van (zwaar) vuurwerk gebeurd overigens al dagen en uren voor de jaarwisseling. Sommige mensen gaan biddend het nieuwe jaar in, andere steken alleen vuurwerk af (bij voorkeur ook veel knalvuurwerk om boze geesten te verdrijven).
Oud en Nieuw tradities in de Filipijnen
Ben je tijdens nieuwjaar in de Filipijnen, verzamel dan 12 vruchten. Deze vruchten moeten rond zijn, daarom kies je bij voorkeur appels, druiven, meloen enz. De 12 vruchten symboliseren de 12 maanden van het jaar. Dat de vruchten rond moeten zijn heeft te maken met het feit dat de vorm voor voorspoed en gezondheid staat. Omdat ze nogal bijgelovig zijn en dol zijn op dollars zie je ook veel mensen rondlopen in kleding met polkadots en stoppen ze ronde munten in hun zakken.
Traditie jaarwisseling in Argentinië
In Argentinië hebben ze een hele vreemde gewoonte tijdens de jaarwisseling: ze gooien papier uit het raam. Loop je door de straten van Buenos Aires dan kan het gebeuren dat je bedolven wordt onder papiersnippers en confetti. Dit heeft iets feestelijks, maar eigenlijk zit er iets heel anders achter. De papiersnippers zijn gemaakt van oude documenten en papieren. Door deze te vernietigen en uit het raam te gooien laat je het oude achter je en ben je klaar voor een nieuw begin.
Overigens valt deze traditie nog mee: een paar confetti op je hoofd zijn immers best leuk. In andere Zuid- Amerikaanse landen worden emmers met water uit het raam gegooid. En als je dacht dat dat erg is… Het kan nog erger: in Zuid Afrika worden oude meubels naar buiten gegooid. Bij voorkeur van grote hoogte. Heel veilig om dan door de straten te lopen is het niet.
Servies kapot gooien in Denemarken tijdens Oud en Nieuw
In Denemarken houden ze er ook een hele bizarre traditie op na: wil je iemand het allerbeste wensen? Dan gooi je een bord kapot tegen de voordeur! Hoe groter het bord en de hoop scherven voor de deur, hoe voorspoediger het nieuwe jaar zal zijn. Een andere aparte gewoonte van Denen is dat zij letterlijk het nieuwe jaar inspringen. Zij springen van hun stoel om zo het nieuwe jaar in te gaan. Daarnaast volgens zij de speech van koningin Margreth op tv en kijken zij de zwart wit aflevering van de Duitse komedie Dinner for One.
Las doce uvas de la suerte: de geluksdruiven van Spanje
Ooit begonnen als een leuke manier van druiventelers om van hun druiven af te komen en tegenwoordig een onmisbare gewoonte tijdens Oud en Nieuw. De 12 geluksdruiven van Spanje, ook wel bekend als Las doce uvas de la suerte. Het is de bedoeling dat je met elke klokslag om 12 uur een druif eet. Elke druif symboliseert 1 maand geluk. Laat je tijdens deze challenge een druif of meer vallen, dan staan je wat minder leuke maanden te wachten.
Ecuador en het ritueel verbranden van poppen tijdens Oud en Nieuw
In Ecuador staat op 31 december alles in het teken van het ritueel verbranden van poppen. Deze poppen of vogelverschrikkers worden door de hele familie gemaakt van karton en oude kleren. De pop krijgt een masker op die kan variëren van een stripfiguur tot een gehate politicus. Klokslag 12 uur wordt de pop dan verbrandt om daarmee het oude achter zich te laten.
Een andere traditie die eveneens in Ecuador te vinden is en ook in Columbia voorkomt is de volgende: je neemt een koffer en loopt hiermee een blokje om. De koffer symboliseert alle reizen die je het komende jaar zult gaan maken.
Speciaal ondergoed dragen tijdens Oud en Nieuw (diverse landen)
In veel landen is het traditie om speciaal ondergoed te dragen tijdens de jaarwisseling. Zo is in Turkije rood ondergoed niet aan te slepen, terwijl ze in Mexico en Bolivia gele onderbroeken dragen voor geluk. In Brazilië wordt gekozen voor wit ondergoed dat voorspoed symboliseert. Rond het Middellandse Zeegebied wordt dan weer voor rood gekozen vanwege de liefde. En in Argentinië wordt doorgaans gekozen voor roze ondergoed.
Het gooien van tin in Finland tijdens de jaarwisseling
Vind je bovenstaande rituelen en tradities al apart? Wacht maar tot je leest wat de Finnen doen. In Finland is het traditie om tin te smelten tijdens Oud en Nieuw. Hiervoor wordt meestal een hoefijzer genomen. Het ietwat gesmolten hoefijzer wordt vervolgens in een emmer met ijswater gegooid. Hier wordt het licht gesmolten hoefijzer weer hard en daarmee wordt het lot bepaald. Zie je bubbels? Dan heb je geluk en staat je een voorspoedig nieuw jaar te wachten. Breekt het tin in het water? Dan sta je er niet zo goed voor.
Bizarre tradities in Roemenië tijdens Oud en Nieuw
Roemenië kent een aantal zeer bizarre tradities. Dat begint al met het praten tegen hun huis- en boerderijdieren. Het brengt geluk als het lukt om met de dieren te communiceren. Verder gooien Roemenen munten in de rivier voor goed geluk. Ten slotte verkleden zij zich ook in berenkostuums, dansen en spelen op instrumenten, waarbij van deur tot deur gelopen wordt. Dit ritueel is bedoelt om boze geesten op afstand te kunnen houden.
Slapen met een maretak (mistletoe) onder het kussen in Ierland
Single vrouwen in Ierland gaan een stapje verder om de man van hun dromen te vinden, zeker tijdens Oud en Nieuw. Hier leggen vrouwen een maretak (ook bekend als mistletoe van Kerst) onder hun kussen op 31 december. De volgende dag (1 januari) moet deze tak verbrandt worden. Deze traditie moet ervoor zorgen dat de vrouw de volgende 12 maanden liefde krijgt. Een ander ritueel in Ierland is het volgende: met kerstbrood wordt op muren en deuren geslagen, om zodoende bozen geesten uit te drijven.
Takanakuy Festival in Peru
In Peru beginnen ze het nieuwe jaar met een schone lei. Is er gedurende het jaar iets gebeurd en heb je iets tegen een andere persoon? Dan is Oud en Nieuw het uitgelezen moment om dit voor eens en altijd af te handelen. Waar wij het met uitpraten doen, worden in Peru de vuisten gebruikt. Na het gevecht laat je de verschillen achter je en begin je met een schone lei.
Gelukkig nieuwjaar voor de koeien in België
Onze naaste buren houden er ook een rare traditie op na. Zij geven veel om hun dieren, zelfs zo veel dat boeren de koeien traditiegetrouw een gelukkig nieuwjaar wensen.
Zoals je ziet verschillen de tradities Oud en Nieuw wereldwijd rondom de jaarwisseling heel erg. In veel gevallen hebben de tradities en rituelen vooral te maken met bijgeloof. Doe je dit, dan krijg je dat of kun je het volgende verwachten. Dit is heel anders dan wij gewend zijn in het nuchtere Nederland.
Ben jij wel eens met Oud en Nieuw in een ander land geweest en wat waren de tradities in dat land?
[…] 31 December: Oudjaarsavond […]
[…] 31 December: Oudjaarsavond […]