De herfst luidt het paddenstoelenseizoen in en dat betekent dat er weer veel mensen de natuur in trekken om eetbare schatten uit de bossen te verzamelen. Dat is niet alleen leuk, maar bovendien ook nog eens lekker. Althans: als je weet wat je doet! Want lang niet alles is daadwerkelijk zo eetbaar als gedacht. Veel giftige paddenstoelen lijken namelijk sterk op eetbare soorten, waardoor een vergissing snel gemaakt is. Paddenstoelenvergiftiging kan ernstige gevolgen hebben, daarom is het belangrijk om de symptomen te herkennen, weten wat je moet doen en hoe je een vergiftiging kunt voorkomen.
Inhoud
Wildplukken regels
Voordat we ingaan op paddenstoelvergiftiging, eerst een kort stukje over wildplukken, omdat niet iedereen hiervan op de hoogte is. Hoe aanlokkelijk ook, wildplukken mag maar tot op zekere hoogte. Hier zijn landelijke regels aan gebonden en als je deze overtreedt kun je een fikse boete krijgen. Zo mag je voor eigen gebruik een klein bakje bramen plukken, maar is het niet de bedoeling dat je hele tassen hiervan meeneemt.
De regels zijn in het leven geroepen om de natuur te beschermen. Fruit, noten en ook paddenstoelen zijn namelijk gewoon voedsel voor wilde dieren. Als alles geplukt en geoogst wordt, blijft er niets meer over voor de dieren en dat kan voor grote problemen zorgen.
Wil je dus wildplukken? Check dan vooral eerst de geldende regels en onthoud: een beetje voor jezelf mag, maar laat ook nog iets over voor de dieren.
Plukken van paddenstoelen
Zoals gezegd trekken veel mensen er in de herfst op uit om paddenstoelen te plukken. Niets zo verleidelijk als tijdens een boswandeling een paar heerlijke paddenstoelen te ontdekken. Probleem hierbij is echter dat niet alle paddenstoelen eetbaar zijn. En om het nog ingewikkelder te maken: veel eetbare soorten hebben een giftige ‘tweeling’ die qua uiterlijk veel overeenkomsten heeft, maar na consumptie dus hartstikke schadelijk blijkt.
Wil je paddenstoelen plukken? Zorg dan dat je giftige paddenstoelen kunt herkennen. Bij twijfel sowieso nooit doen! Overigens kun je je zelfs met de beste kennis vergissen, want bijna elk jaar overlijdt er wel een kenner die zich toch vergist heeft.
Verschillende soorten paddenstoelenvergiftigingen
Er zijn twee hoofdtypen paddenstoelenvergiftiging: echte en secundaire vergiftigingen. Een echte vergiftiging ontstaat door het eten van giftige paddenstoelen. Een goed voorbeeld hiervan is de gevaarlijke groene knolamaniet, die door zijn sterke gelijkenis met de champignon vaak per ongeluk wordt gegeten. Het maakt hierbij niet uit of je de paddenstoel rauw of gekookt hebt gegeten. Ongeveer 150 paddenstoelsoorten in Europa kunnen bij mensen toxische reacties veroorzaken.
Een secundaire paddenstoelenvergiftiging is eigenlijk een voedselvergiftiging. Dit gebeurt wanneer je bedorven, maar op zichzelf ongevaarlijke, paddenstoelen eet. De paddenstoelen kunnen al bedorven zijn geweest bij aankoop of verkeerd zijn bewaard. Ook het opnieuw opwarmen van paddenstoelengerechten kan problemen veroorzaken, vooral als je het gerecht te lang of op de verkeerde manier bewaard.
Symptomen van paddenstoelenvergiftiging
De symptomen van een paddenstoelenvergiftiging zoals hieronder beschreven gelden voor een primaire vergiftiging en variëren afhankelijk van de hoeveelheid en het type paddenstoelen die je hebt geconsumeerd. De meest voorkomende symptomen zijn:
- Buikpijn
- Misselijkheid
- Diarree en braken
- Hallucinaties en stuiptrekkingen
- Duizeligheid en flauwvallen
- Lage bloeddruk
- Bewusteloosheid
- Hartkloppingen
- Wazig zien
Heb je binnen 24 uur na het eten van paddenstoelen een of meer van deze symptomen? Neem dan direct contact op met een gifcentrum. Hoe sneller je reageert, hoe beter de vooruitzichten op een volledig herstel.
Wat te doen bij symptomen van een vergiftiging?
Bij symptomen die lijken op een buikgriep (zoals braken en diarree), vooral in combinatie met ongebruikelijke klachten zoals hallucinaties, verminderd bewustzijn of hartkloppingen, is het noodzakelijk om zo snel als mogelijk medische hulp in te schakelen. Bel naar je huisarts, de huisartsenpost of rijd direct naar een ziekenhuis als je klachten ernstig zijn. Probeer vooral kalm te blijven en als het mogelijk neem je een voorbeeld mee van de bewuste paddenstoel. Op die manier kan de giftige soort het makkelijkst geïdentificeerd worden en weten de artsen sneller hoe je behandelt moet worden.
Voorzorgsmaatregelen bij het verzamelen en koken van paddenstoelen
Gelukkig hoeft het niet zo ver te komen. Je kunt namelijk best veel doen om het risico op een vergiftiging te verkleinen:
- Verzamel alleen paddenstoelen die je met zekerheid herkent. Twijfel je? Raadpleeg dan een expert.
- Gebruik bij het verzamelen een mand of stoffen tas, geen plastic zak, zodat de paddenstoelen vers blijven.
- Bewaar paddenstoelen op een koele, luchtige plek en eet ze het liefst dezelfde dag nog op.
- Snijd beschadigde delen royaal weg. Zachte, verkleurde of beschimmelde paddenstoelen kun je beter weggooien.
- Kook de paddenstoelen minstens 15 minuten en vermijd grote hoeveelheden alcohol bij de maaltijd.
- Wees voorzichtig met het opwarmen van restjes. Bewaar ze maximaal twee dagen in de koelkast en warm ze niet vaker dan één keer op.Leestip: Tips om paddenstoelen langer te bewaren
Een app om giftige paddenstoelen te identificeren lijkt handig, maar volgens experts is dit geen betrouwbare vervanging voor gedegen kennis. Vertrouw dus nooit volledig op een app en raadpleeg bij twijfel altijd een professionele mycoloog.
